Zuid-Afrika - algemene informatie
Vlag en wapen van Zuid-Afrika
- Officiële landstaal: Afrikaans*, Engels, Ndebele, Noord-Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa, Zoeloe, Zuid-Sotho *incl. Nederlands (tot 1983)
- Hoofdstad: Pretoria (bestuurlijke macht), Kaapstad (wetgevende macht), Bloemfontein (rechterlijke macht)
- Regeringsvorm: Republiek
- Staatshoofd: President Jacob Zuma
- Regeringsleider: Premier Kgalema Motlanthe
- Religie: 75,5% christendom, 21,1% geen/onzeker, 3,4% overig
- Oppervlakte: 1.221.037 km2 (-% water)
- Inwoners: 51.770.560 (2011), 48.375.645 (2014), (39,6/km2 (2014))
- Volkslied: Nkosi Sikelel iAfrica & Die Stem van Suid-Afrika
- Munteenheid: Rand (ZAR)
- UTC: +2 uur
Belangrijkste steden in Zuid-Afrika
Provincies in Zuid-Afrika
Zuid-Afrika
Zuid-Afrika, officieel de Republiek Zuid-Afrika (Afrikaans: Republiek van Suid-Afrika, Engels: Republic of South Africa) is een land
dat aan de zuidpunt van Afrika ligt. Het land grenst in het noorden aan Namibië, Botswana en Zimbabwe, in het oosten aan Mozambique
en Swaziland. De onafhankelijke staat Lesotho wordt in zijn geheel door Zuid-Afrika omsloten. Zuid-Afrika heeft een uitgestrekte kustlijn
van ongeveer 2800 km aan de Indische en Atlantische Oceaan.
Het landschap van Zuid-Afrika wordt gekenmerkt door hoogvlaktes in het binnenland, langs de rand ruige heuvels en een smalle kustvlakte.
In het oosten liggen de Drakensbergen, met toppen als de Njesuthi (3408 m) en Mafadi (3450 m), het hoogste punt van het land.
Zuid-Afrika kent een groot aantal natuurlijke rijkdommen: goud, chroom, antimoon, steenkool, ijzererts, mangaan, nikkel, fosfaten, tin,
uranium, diamanten, platina, koper, vanadium, zout en aardgas.
Zuid-Afrika heeft een rijke koloniale geschiedenis, die begon toen Kaapstad in 1652 als Nederlandse verversingspost werd gesticht.
Na anderhalve eeuw van Nederlandse kolonisatie werd de Kaapkolonie overgenomen door het Verenigd Koninkrijk. Hierop migreerden een
groot aantal Nederlandstalige kolonisten, bekend als Boeren, met de Grote Trek naar het binnenland en stichtten verschillende Boerenstaten,
waarvan uiteindelijk de Zuid-Afrikaansche Republiek en de Oranje Vrijstaat het belangrijkst waren. Deze republieken werden in 1902 door
de Britten veroverd in de Tweede Boerenoorlog en samen met de Kaapkolonie en Natal in 1910 tot Zuid-Afrika verenigd. In de 20e eeuw werd
Zuid-Afrika overschaduwd door de apartheid, een systeem van rassensegregatie waarmee de niet-blanke bevolking benadeeld werd. In 1990 werd
de apartheid afgeschaft en in 1994 werd Nelson Mandela tot de eerste zwarte president van Zuid-Afrika verkozen.
Zuid-Afrika is een land met diverse bevolkingsgroepen en elf officiële talen, waaronder het aan het Nederlands verwante Afrikaans.
Het land is een parlementaire republiek met drie hoofdsteden en is een van de meest ontwikkelde landen van het continent, maar armoede-
en misdaadcijfers blijven hoog.
Klimaat
Het klimaat in Zuid-Afrika is grotendeels halfwoestijn, subtropisch langs de kust. Overdag zonnig, 's nachts koel. Januari is de warmste
maand en juli de koudste.
Het klimaat in Zuid-Afrika wordt bepaald door hoogteligging, afstand tot de zee, de heersende winden (de luchtstromingen), de richting
van de bergreeksen en de zeestromen.
Over het algemeen heeft Zuid-Afrika een warm gematigd klimaat met weinig neerslag en veel zon. Doordat Zuid-Afrika op een hoog plateau
van 2000 tot 1000 meter hoogte ligt, kent het veel verschillen tussen de gemiddelde temperaturen in zuid en noord.
Zuid-Afrika is een droog land, kent hoge temperaturen en lage luchtvochtigheid in de winter en dus hierdoor een hoge verdamping. Dit is
de oorzaak van een groot milieuprobleem in Zuid-Afrika: het tekort aan zoet water. Er zijn in Zuid-Afrika weinig meren (vijf in totaal) en
weinig rivieren. De mensen verbruiken meer water dan er is. Ook wordt er van het al het weinige beschikbare water veel vervuild door de
landbouw en steden. Dit zou kunnen worden voorkomen door het beschikbare water beter te verdelen, bijvoorbeeld door het toepassen van
druppelirrigatie in de landbouw. De onveiligheid ontmoedigt echter veel van dat soort initiatieven.
Ook de luchtstromingen zorgen voor de verschillen tussen de gemiddelde temperaturen in Zuid-Afrika. Aan de oostkust heerst de Agulhasstroom.
Deze is erg vochtig en stroomt tussen de Drakensbergen en Natal. Aan de westkust stroomt de Benguelastroom. Dit is een stroom die veel koude
lucht bevat. Door deze stromen bestaat er een verschil in jaartemperatuur van wel 6 graden tussen Port Nolloth in het westen en Durban in het
oosten. Dit terwijl beide wel op de zelfde breedtegraad liggen, 30o Z.B. In Durban valt 1000 mm neerslag per jaar en in Port Nolloth maar 100 mm.
Hieronder staan de klimaattypen van de verschillende gebieden van Zuid-Afrika. De zomer kent geen extreem hoge temperaturen en de winter
geen extreem lage temperaturen. Ook ziet men dat er bijna overal neerslag valt in de zomer. Volgens het systeem van Köppen is 28 % van
Zuid-Afrika humide. Er valt daar 600 - 1000 mm neerslag per jaar. 49 % is subaride, daar valt 200 - 600 mm neerslag per jaar. De overige 23 %
is woestijnachtig. In die gebieden valt minder dan 200 mm neerslag per jaar.
De klimaattypen in Zuid-Afrika:
- Het subtropisch binnenland, het zogenaamde bosveld en lageveld.
De maximale zomertemperatuur is 30oC en de minimum wintertemperatuur blijft boven het vriespunt. De regenval bedraagt 1000 mm in het oosten en tot 500 mm in het noordwestelijke deel. De vegetatie bestaat uit savanne, subtropisch bos met palmen. Dit verschil in vegetatie heeft te maken met de neerslag, die in het oosten meer is. Hierdoor is de vegetatie hier suptropisch bos met palmen. - De gematigde binnenlandse regio, het zogenaamde hogeveld.
Dit ligt op een hoogte van 1500 meter. In de zomer kan het wel 30oC worden en in de winter kan het er soms vriezen. De neerslag is tussen de 800 en 500 mm per jaar. De vegetatie in deze regio is savanne en steppe. - De subtropische oostkustregio. De kustvlakte van Mozambique tot Port Elisabeth. Hier is het in de Afrikaanse zomers erg heet en heerst er een vochtig klimaat. In de Zuid-Afrikaanse winter is het warm en erg droog. De neerslag is 1000 tot 700 mm per jaar.
- De zuidelijke Kaap.
In deze zone liggen de steden George en Knysna. Hier stroomt ook de Agulhas stroom. Deze regio ontvangt hierdoor het gehele jaar door regen. De neerslag bedraagt hierdoor minimaal 1000 mm gemiddeld per jaar. In de zuidelijke kaap kent men warme zomers en milde winters. Door de vele neerslag kent met hier veel wouden.
- De semi-aride regio.
Dit grote gedeelte van het binnenland kent hete zomers en koude winters. En ook warme dagen en koude winters, wat men in woestijnen ook ziet. Er valt regen in de zomer, niet veel, en gemiddelde neerslag is ongeveer minder dan 500 mm per jaar. De vegetatie die men hier tegenkomt is voornamelijk steppe. - De aride regio.
Deze zone ligt in het westen van Zuid-Afrika. In dit gedeelte is de verdamping groter dan de neerslag. De neerslag is minder dan 125 mm gemiddeld per jaar. Ook hier kent men hete zomers en koude winters. - Het winterregen-gebied in de zuidwestkaap.
De meeste neerslag valt in dit gebied in de Zuid-Afrikaanse winter. In deze tijd van het jaar heeft het gebied minder zonne-uren en daarom ook minder verdamping. In deze natte winters is de temperatuur gemiddeld 12oC. En in de droge zomers ligt de temperatuur rond de 28oC. In dit klimaat komen veer bijzondere planten voor. Deze soorten vormen een eigen florarijk van het plantenrijk die Capensis genoemd wordt. Er komen op dit kleine oppervlakte van het aardoppervlak (namelijk 0,04 % van het aardoppervlak) van de 8500 soorten planten, 6000 nergens anders voor. Er valt hier 250 tot 3000 millimeter neerslag per jaar. Door professionele irrigatie kunnen hier heel goed wijnplanten groeien. Dit is dan ook het gebied waar de befaamde Zuid-Afrikaanse wijnen vandaan komen.
Flora en fauna
Zuid-Afrika heeft met meer dan 20.000 verschillende soorten planten, zo'n 10% van alle bekende plantensoorten op Aarde, een bijzonder grote
biodiversiteit. Zuid-Afrika's meest voorkomende bioom is grasland, vooral op het Hogeveld, waar de plantengroei overheerst wordt door verschillende
grassen, lage struiken en doornenbomen, vooral kamelendoorn en witdoorn. De vegetatie wordt zelfs nog dunner in het noordwesten ten gevolge van
de lage regenval. Er zijn verschillende succulenten die water bewaren zoals aloë's en nabomen in het erg warme en droge Namakwaland.
De gras- en doornensavanne verandert langzaam in bosveld in het noordoosten van het land, met dichtere plantengroei. Er is ook een beduidende
hoeveelheid Afrikaanse baobabs in dit gebied, nabij de noordelijke punt van het Krugerpark.[15] Het Krugerpark is een van de bekendste wildparken
van Zuid-Afrika en het continent. Enkele andere grote en bekende parken en reservaten in Zuid-Afrika zijn het Agulhaspark, het Augrabiespark, het
Karoopark, Rietvlei Nature Reserve, en Natuurreservaat Mpofu.
Ook aan fauna is Zuid-Afrika rijk. De Grote Vijf is de naam voor de vijf grootste dieren die men graag voor de camera heeft: de olifant, de leeuw,
de buffel, de luipaard en de neushoorn. De Grote Vijf is van oorsprong de benaming van de vijf diersoorten die het gevaarlijkst waren om op te jagen.
De benaming is dus uit de jacht afkomstig, maar wordt nog steeds in de toeristensector veel gebruikt als de diersoorten die graag gezien worden.
Naast de Grote Vijf herbergt het land nog een grote rijkdom aan dieren, waaronder twee soorten gnoes, impala, giraffe, nijlpaard en gevlekte
hyena. Enkele diersoorten zijn endemisch voor Zuid-Afrika, wat betekent dat ze nergens anders ter wereld voorkomen. Een voorbeeld is de met uitsterven
bedreigde hottentothaas, die enkel in de Karoo voorkomt.
Bevolking
Volgens de laatste volkstelling had Zuid-Afrika 51.770.560 (2011) inwoners. Volgens de laatste schatting uit 2013 had het land bijna 53 miljoen
inwoners. De levensverwachting is 54,2 jaar.
Zuid-Afrika is een multi-etnisch en multicultureel land. Het heeft de grootste van oorsprong Europese en Indiase bevolking van Afrika. Bij
de volkstelling van 2011 was 79% van de bevolking zwart, 9% blank, 9% kleurling en 3% was Indisch of Aziatisch.
Taal
In Zuid-Afrika worden veel verschillende talen gesproken. Elf daarvan zijn officieel. Na India heeft Zuid-Afrika daarmee de meeste officiële talen
ter wereld. In de grondwet van Zuid-Afrika staat ook dat het Khoi, San, Nama en de Zuid-Afrikaanse Gebarentaal worden bevorderd, maar deze talen
zijn niet officieel. Andere niet-officiële talen zijn het Duits, Portugees, Frans, Fanagalo, Lobedu, Noord-Ndebele en Phuthi. De verdeling over de
officiële talen was in 2011 als volgt: Zoeloe 22%, Xhosa 16%, Afrikaans 13%, Noord-Sotho 9%, Engels 9%, Tswana 8%, Zuid-Sotho 7%, Tsonga 4%,
Swazi 3%, Venda 2%, Zuid-Ndebele 2%.
De lingua franca, onder andere in het onderwijs, de media, de bedrijfswereld en overheidsinstellingen, is het Engels dat hierbij sinds het einde
van de apartheid de rol van het Afrikaans overgenomen heeft.
Van de bevolking boven de 15 jaar kan 86,4% lezen en schrijven. Van de mannen is dat 87% en van de vrouwen 85,7%. (Schatting 2003)
Het Afrikaans heeft zich uit het Nederlands ontwikkeld en is er nauw aan verwant. Het Nederlands was van 1910 tot 1983 een van de officiële
talen van Zuid-Afrika.
Religie
Zuid-Afrika kent een levendige religieuze beleving. Zelfs in de kleinste dorpen werden er door de verschillende geloofsovertuigingen meerdere
kerken gebouwd. Volgens de laatste Zuid-Afrikaanse volkstelling van 2001 was 79,7% van de bevolking christen. Hiervan hoorden 11,1% bij de Zion
Christian Church, 8,2% bij Pinkstergemeente, 7,1% bij de Rooms-Katholieke kerk, 6,8% bij de Methodistenkerk, 6,7% bij de Nederduitse Gereformeerde
Kerk, 3,8% bij de Anglicaanse Kerk van Zuidelijk Afrika en hoorden 36% bij andere christelijke kerken.
De meeste blanke Afrikaners behoren van oudsher tot de calvinistisch-protestantse Nederduitse Gereformeerde Kerk. De laatste jaren stappen zij
echter steeds meer over op de Afrikaanse Protestantse Kerk (APK).
1,5% van de bevolking hing de islam aan en 1,3% het hindoeïsme. 15,1% van de Zuid-Afrikanen was niet-gelovig, 2,3% had een ander geloof en
1,4% was het niet duidelijk. Veel mensen combineren het christendom met een natuurgodsdienst.
Toerisme
Toerisme is sinds het einde van de 20e eeuw uitgegroeid tot een zeer belangrijke economische factor in Zuid-Afrika. In 2005 werd het aandeel
van het toerisme van het bruto binnenlands product op meer dan 7% geschat.
Grote attracties in het land zijn onder andere:
- Het Kruger Nationaal Park
- Kaapstad met de Tafelberg en Kaap de Goede Hoop
- De Kaapse wijnlanden bij Stellenbosch, Franschhoek en Paarl
- Johannesburg en Witwatersrand
- De Tuinroute
- Zandstranden aan de Indische Oceaan bij Durban
- Drakensberg
- De Blyderivierspoort
- Sun City met in de buurt het Pilanesberg National Park
Eten en drinken
De keuken van Zuid-Afrika wordt gekenmerkt door het grote aantal invloeden van Afrikaanse, Europese en Aziatische culturen. Enerzijds gaat de
Zuid-Afrikaanse keuken terug op de kookkunsten van de inheemse volkeren van Zuid-Afrika zoals de Khoisan, de Xhosa, Zoeloes en de Sotho.
Anderzijds hebben de verschillende keukens van de kolonisten en immigranten, maar ook van de slaven en bedienden, een grote invloed gehad op
de Zuid-Afrikaanse keuken.
De Zuid-Afrikanen staan bekend om hun voorliefde voor de barbecue (braai in het Afrikaans). Vlees neemt een prominente positie in in de
Zuid-Afrikaanse keuken.
Typisch Zuid-Afrikaanse gerechten en voedingsmiddelen zijn biltong, melktert, bobotie, rooibosthee en verschillende soorten stoofpotjes
(potjies in het Afrikaans).
Zuid-Afrika is bovendien een belangrijk wijnproducerend land. De wijnbouw kent er sinds het einde van de apartheid een heel grote bloei.
Bron Wikipedia